کاپ قاعدگی به طور کلی از نظر انجمن پزشکان ایمن است. اگرچه استفاده از آن خطراتی دارد، اما این خطرات جزئی هستند و در صورت استفاده از کاپ طبق دستورات غیر محتمل خواهند بود. باید اشاره شود که همه‌ی محصولات قاعدگی به نوبه‌ی خود کمی خطر دارند. مهم این است که محصول و روشی را انتخاب کنید که برای شما راحت‌تر است.
معایب کاپهای قاعدگی و عوارض احتمالی آنها
کاپهای قاعدگی در اکثر موارد و تا زمانی که افراد از دستورات سازنده‌های آنها پیروی کنند خطرناک نیستند. در یک بررسی نظاممند 43 تحقیق در The Lancet در زمینه‌ی ایمنی کاپهای قاعدگی که در کل شامل 3319 شرکت کننده بودند بررسی شدند. محققین دریافتند که کاپهای قاعدگی راهی ایمن برای کنترل خونریزی قاعدگی هستند.
همچنین مدرکی وجود ندارد که نشان دهد کاپهای قاعدگی خطرناک‌تر از سایر محصولات داخلی (واژینال) برای پریود، مانند تامپون است. با این حال در زیر معایب کاپهای قاعدگی و خطرات استفاده‌ی نادرست از آن آمده است.
نشت
همانند سایر محصولات بهداشتی زنان، کاپهای قاعدگی هم در زمان استفاده ممکن است نشتی داشته باشند که معمولاً به خاطر لب‌ریز شدن کاپ یا عدم قرارگیری مناسب آن است. خالی کردن مرتب کاپ و استفاده از کاپی که اندازه باشد به کاهش نشتی کمک می‌کند، زیرا باعث مسدود شدن مسیر واژن شده و در طول روز جابجا نخواهد شد.
تحریک
ممکن است دلایل زیادی وجود داشته باشند که باعث آزردگی و تحریک‌پذیری در زمان استفاده از کاپ قاعدگی شود و اکثر آنها قابل پیشگیری هستند. اگر کاپ بدون استفاده از روان‌کننده‌ی مناسب جایگذاری شود، اندازه‌ی آن نامناسب باشد و یا کاپ در فواصل بین زمان‌های استفاده به خوبی تمیز نشده باشد، استفاده از آن باعث ناراحتی خواهد شد. اغلب می‌توان از این مشکل با مالیدن لوبریکانت (روان‌کننده) بر پایه‌ی آب به دیواره‌ی خارجی کاپ جلوگیری کرد. حتماً برای کسب اطلاعات بیشتر دستور استفاده‌ی روی بسته‌بندی محصولات را مطالعه کنید.
آسیب و درد
ممکن است اجسامی که وارد واژن می‌شوند باعث زخم و درد شوند. احتمال بروز این مشکل در صورتی که کاپ قاعدگی با فشار قرار داده شود، یا ناخن‌ها بلند باشند و یا از کاپ بزرگ استفاده شود بیشتر خواهد بود.
آلرژی و بثورات پوستی
واکنش آلرژیک در زمان استفاده از هر محصولی محتمل است و کاپهای قاعدگی از این قاعده مستثنی نیستند. با این حال چون از سیلیکون پزشکی ساخته شده‌اند، نباید باعث آلرژی شوند مگر اینکه به سیلیکون حساسیت داشته باشید. علاوه بر این برخی از برندهای کاپهای قاعدگی ممکن است به خاطر مواد استفاده شده در ساختشان برای برخی از زنان مناسب‌تر باشند.
مشکلات ادراری
وقتی از کاپ قاعدگی استفاده می‌کنید ممکن است باعث ورود باکتری به مجاری ادرار شوید، زیرا ورود هر چیزی به واژن میتواند باعث آزردگی و تحریک مجرای ادراری شود. با این حال موارد بسیار نادری وجود دارند که کاپ به مجرای ادراری فشار آورده و باعث مسدود شدن آن شده و ادرار کردن مختل می‌شود.
جابجا شدن یا خارج شدن IUD
استفاده از کاپ قاعدگی بعد از قرار دادن ابزار داخل رحمی مانند (IUD) باعث کاهش تأثیر آن خواهد شد؛ زیرا ممکن است کاپ به نخ فشار وارد کند یا کارکرد آن را مختل کند، که در نتیجه باعث خواهد شد که IUD کارکرد خود را از دست بدهد. با این حال طبق تحقیقات خارج شدن IUD به طور طبیعی در 1 نفر از هر 20 نفر رخ می‌دهد و ربطی به استفاده‌ی یا عدم استفاده‌ی آنها از کاپ قاعدگی ندارد. طبق تحقیقات دیگر استفاده از کاپ قاعدگی خطر خارج شدن IUD را مانند تامپون و پد افزایش نخواهد داد.
عفونت
یک عارضه‌ی نادر ولی خطرناک مربوط به استفاده از کاپ قاعدگی عفونت است، اغلب به خاطر انتقال باکتری از دست به کاپ رخ خواهد داد و ناشی از خود کاپ نیست. مثلاً عفونت‌هایی مانند عفونت مخمر و واژینوزیس ممکن است در اثر وجود باکتری در واژن رخ دهند و باعث تغییر PH شوند. برای جلوگیری از این مورد، قبل از دست زدن به کاپ دستانتان را با آب ولرم و صابون آنتی‌باکتریال بشویید. همچنین اگر کاپ تمیز نگه داشته نشود نیز باعث انتشار عفونت خواهد شد. باید قبل و بعد از استفاده، کاپ را با صابون مایع ملایم و آب بشویید.
سندروم شوک سمی (TSS)
سندروم شوک سمی (TSS) خطرناک‌ترین عفونت باکتریایی بوده و مرگبار است و ناشی از ورود باکتری استافیلوکوک یا استرپتوکوک (که به طور طبیعی در بینی، دهان و پوست وجود دارد) به بدن می‌باشد. اغلب تامپون‌ها باعث این مشکل می‌شوند، اما کاپ قاعدگی نیز در برخی موارد نادر باعث این مشکل خواهد شد.
شما می‌توانید خطر TSS را با رعایت موارد زیر کاهش دهید:
- قبل از خارج کردن یا قرار دادن کاپ دستانتان را با آب گرم و صابون آنتی‌باکتریال بشویید.
- کاپ را طبق دستور تولید کننده بشویید؛ معمولاً توصیه می‌شود که قبل از قرار دادن با آب گرم و صابون بدون عطر و بدون چربی شسته شود.
- مالیدن کمی آب یا روان‌کننده بر پایه‌ی آب (طبق توصیه‌ی سازنده) به دیواره‌ی خارجی کاپ برای تسهیل فرو رفتن آن.
در چه صورت به دکتر مراجعه کنیم؟
اگر دچار درد واژن یا تورم، ترشحات غیر طبیعی از واژن، احساس سوزش یا بوی بد واژن شدید به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که استفاده از کاپهای قاعدگی را یاد بگیرید، بسیار مناسب هستند. استفاده‌ی بهداشتی و درست اغلب باعث جلوگیری از بروز خطر یا تحریک واژن خواهد شد.
چه کسانی نمی‌توانند از کاپ قاعدگی استفاده کنند؟
اگرچه هیچگونه اطلاعات رسمی در این زمینه وجود ندارد و اکثر تولید کنندگان کاپ‌ها با سایزهای مختلف را برای هر سنی توصیه میکنند، اما کاپهای قاعدگی ممکن است برای همه‌ی افراد مناسب نباشند.
باید در صورتی که مشکلات زیر را دارید قبل از استفاده با پزشک مشورت کنید:
- واژینیسموس، که باعث می‌شود ورود واژینال یا دخول دردناک باشد.
- فیبروم رحم یا فیبروئید، که باعث پریود سنگین یا درد لگن می‌شود.
- آندومتریوز، که باعث قاعدگی دردناک و دخول دردناک می‌شود.
- تغییر وضعیت رحم که جایگذاری کاپ را دشوار خواهد کرد.
ابتلا به یک یا چند مورد از این مشکلات به معنای این نیست که نمی‌توانید از کاپ قاعدگی استفاده کنید. فقط به این معناست که ممکن است در زمان استفاده با سختی بیشتری مواجه شوید.
پزشک شما میتواند مزایا و معایب را برای شما توضیح دهید و شما را برای انتخاب محصول راهنمایی کند.
همچنین برای افرادی که رابطه جنسی نداشته‌اند (باکره هستند) استفاده از کاپهای قاعدگی توصیه نمی‌شود.
چگونه از عوارض کاپهای قاعدگی جلوگیری کنیم؟
قبل از استفاده از کاپ قاعدگی برای اولین بار:
- کاپی انتخاب کنید که اندازه باشد و خیلی نرم یا خیلی سفت نباشد.
- کاپ را با قرار دادن در آب جوش تمیز به مدت 10 دقیقه استریلیزه کنید.
- همچنین وقتی به آب جوش تمیز دسترسی ندارید می‌توانید از قرص استریلیزه کننده استفاده کنید.
- دستانتان را با آب صابون بشویید.
برای قرار دادن کاپ قاعدگی:
- دیواره‌ی خارجی کاپ را با آب خیس کنید یا از روان‌کننده بر پایه‌ی آب استفاده کنید.
- لبه‌های کاپ را به سمت هم فشار دهید تا به شکل یک خط شود. آن را از وسط خم کنید تا لبه‌ها شکل C ایجاد کنند.
- کاپ را به همین شکل نگه دارید و آن را از طرف لبه‌ها وارد واژن کنید.
- بعد از ورود کاپ باز خواهد شد و به دیواره‌ها خواهد چسبید. فرد میتواند این امر را با کشیدن انگشت به لبه‌ی کاپ بررسی کند.
در هر بار استفاده می‌توان 8 تا 12 ساعت از کاپ استفاده کرد. سپس باید قبل از استفاده‌ی بعدی آن را تخلیه کرد و به خوبی شست.
باید توجه داشت که هرگز نباید از کاپ بدون تخلیه و شستن بیش از 12 ساعت استفاده کرد، حتی اگر پر نشده باشد.
برای خارج کردن کاپ قاعدگی:
- دستانتان را با آب و صابون بشویید.
- انگشتانتان را با دقت وارد واژن کنید و ته کاپ را به‌آرامی بگیرید.
- وقتی که ته کاپ را گرفتید آن را بین انگشتانتان فشار دهید تا کاپ از دیواره جدا شود.
- کاپ را خارج کرده و محتویات آن را داخل توالت یا سینک خالی کنید.
بعد از اتمام هر دوره‌ی قاعدگی (پریود)، فرد باید کاپ را مجدداً استریل کرده و در جعبه‌ی تمیزی تا قاعدگی بعدی نگه‌داری کند. هرگز نباید از کاپ قاعدگی به صورت مشترک با افراد دیگر استفاده کرد.
نتیجه‌گیری
پزشکان می‌گویند که استفاده از کاپ قاعدگی ایمن است.
تا زمانی که از کاپ طبق دستور استفاده کنید، خطر عوارض جانبی در شما کم خواهد بود. برخی از افراد استفاده از آن را به خاطر قابلیت استفاده‌ی مجدد و عدم نیاز به تعویض مداوم مانند محصولات دیگر می‌پسندند.
اگر دچار عفونت مکرر واژن شدید و می‌ترسید که در معرض خطر باشید، قبل از استفاده با پزشک یا متخصصین دیگر گفت‌وگو کنید.
آنها میتوانند به همه‌ی سؤالات شما پاسخ داده و کاپ خاص یا سایر محصولات مربوط به قاعدگی را به شما توصیه کنند.
سؤالات متداول
آیا استفاده از کاپ قاعدگی درد دارد؟
بسیاری از افراد در زمان قرار دادن کاپ قاعدگی دردی احساس نمیکنند. با این حال باید استفاده از کاپ قاعدگی را تمرین کرد تا درد نداشته باشد.
و در اکثر موارد، افراد احساس نمیکنند که از کاپ استفاده کرده‌اند، چون از سیلیکون منعطفی ساخته شده است که هم‌دمای بدن خواهد شد.
آیا کاپ قاعدگی میتواند باعث آسیبهای داخلی شود؟
کاپهای قاعدگی در کل باعث آسیب خاص، درد یا ناراحتی نخواهند شد. در یک بررسی نظاممند 13 تحقیق، که در آن حدود 1144 زنی که از کاپ قاعدگی استفاده میکنند شرکت داشتند، تنها 5 مورد درد شدید یا زخم شدن واژن را گزارش داده بودند.
آیا متخصصین زنان و زایمان (ژنیکولوژیست‌ها) استفاده از کاپ قاعدگی را توصیه میکنند؟
کاپ قاعدگی همانند تامپون و پد (نوار) ایمن است. در زمان استفاده از کاپ قاعدگی برای ادرار کردن مشکلی نخواهید داشت. زنانی که کار 12 ساعته دارند استفاده از کاپ قاعدگی را یکی از بهترین راه‌ها برای کنترل خونریزی قاعدگی میدانند. البته بهتر است همیشه نظر متخصص زنان و زایمان (ژنیکولوژیست) را برای استفاده از کاپ قاعدگی بپرسید.
آیا ممکن است کاپ قاعدگی گیر کند؟
برخلاف مزایایی که دارد، گاهی ممکن است کاپ قاعدگی گیر کند. حتی افرادی که تجربه‌ی زیادی در استفاده از کاپ قاعدگی دارند هم ممکن است دچار این مشکل شوند. زنانی که از تامپون و کاپ استفاده میکنند میدانند که کاپ در داخل بدن آنها گم نخواهد شد و به راحتی میتوانند آن را از داخل بدنشان خارج کنند. احتمالاً خوب قرار نگرفته یا این بار خیلی محکم چسبیده است.
اگر کاپ قاعدگی گیر کرد چه کاری باید انجام دهم؟
بدنه‌ی کاپ را بین انگشتان و شست بگیرید و محکم فشار دهید (چندین بار این کار را انجام دهید) تا چسبندگی دور لبه‌ی کاپ از بین برود و آن را به‌آرامی بیرون بکشید. اگر این کار فایده‌ای نداشت، انگشتتان را تا بالا ببرید و لبه‌ی آن را به سمت داخل کاپ فشار دهید تا هوا بین لبه‌ی کاپ و دیواره‌ای که به آن چسبیده قرار گیرد و کاپ جدا شود، سپس به‌آرامی آن را خارج کنید. اگر هیچ‌کدام از این راه‌ها مؤثر نبودند به پزشک مراجعه کنید.
آیا باید هربار که ادرار می‌کنم کاپ را خارج کنم؟
واضح است که می‌توانید با وجود کاپ قاعدگی در واژن ادرار کنید. باید بدانید که ادرار از مثانه و از طریق مجاری ادرار خارج می‌شود و خون قاعدگی (و مخاط، ترشحات و غشاء رحم) از واژن خارج می‌شود. بنابراین باید بگوییم که این‌ها دو مجرای جداگانه هستند.
آیا کاپ قاعدگی میتواند به دهانه‌ی رحم آسیب برساند؟
اگرچه شایعاتی در این زمینه وجود دارد، در حال حاظر مدرکی دال بر اینکه کاپ قاعدگی باعث آسیب به دهانه‌ی رحم خواهد شد وجود ندارد. اگر کاپ اندازه‌ی مناسبی داشته باشد و در جای درست قرار گیرد، مشکلاتی مانند درد و گیر کردن و چسبیدن کاپ به دهانه‌ی رحم وجود نخواهد داشت.